Co warto wiedzieć o żywieniu w żłobku i przedszkolu?

Przestąpienie progu żłobka czy przedszkola to bez wątpienia ważny krok w życiu każdego dziecka. Nowe twarze, obca przestrzeń, grupa rówieśników – to wszystko sprawia, że na małej buzi może pojawiać się uśmiech, a zaraz po nim – płacz. Aby proces adaptacji przebiegał prawidłowo, warto wcześniej przygotować malucha na nowe wyzwania, także te żywieniowe.

Nowy porządek dnia

Pierwsze dni w przedszkolu czy żłobku to wielkie wydarzenie dla każdego dziecka i znacząca zmiana w jego dotychczasowym życiu. Pełni obaw są wtedy rodzice, którzy mają wiele wątpliwości. Czy dziecko sobie poradzi? Czy polubi nowych kolegów oraz opiekunów? Te pytania są zupełnie naturalne – jak również to, że ważna jest dla nich także kwestia prawidłowego żywienia malucha. „Żłobkowe czy przedszkolne menu może się znacznie różnić od tego, do którego dziecko jest przyzwyczajone w domu. Powinno być jednak zgodne z aktualnymi normami żywienia Instytutu Żywności i Żywienia. Warto stopniowo przygotowywać malucha do nowych wyzwań, także tych związanych z żywieniem. W tym celu rodzice, również w domu, powinni uczyć go samodzielnego jedzenia, ustalać zasady panujące przy stole, a także pilnować stałych pór posiłków oraz określonego czasu na ich spożycie” – radzi Anna Sobolewska-Wawro, specjalista ds. żywienia edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”.

Jak w praktyce wygląda żywienie w żłobkach i przedszkolach?

Dziecko przebywa w żłobku czy przedszkolu średnio od 8 do 10 godzin dziennie. To znaczna część jego dnia, dlatego w tym czasie powinno spożyć w placówce 3-4 posiłki (I i II śniadanie, obiad, podwieczorek), które powinny realizować 70-75% jego całodziennego zapotrzebowania energetycznego. Uzupełnieniem ok. 25% tych potrzeb jest podawana w domu kolacja[1]. Każdego dnia maluch powinien otrzymywać produkty z różnych grup – warzywa, owoce, produkty zbożowe, mleko (w tym mleko modyfikowane) i przetwory mleczne, mięso, ryby, jaja. „Warto zapoznać się z jadłospisem w placówce, by jak najlepiej dopasować do niego pokarmy, które dziecko otrzyma w domu. Należy pamiętać, aby kolacja nie powielała produktów, które pojawiły się już tego samego dnia i dodatkowo zawierała składniki, których zabrakło w żłobku lub przedszkolu. W ten sposób warto uzupełniać jadłospis malucha – tym bardziej, że wyniki badań pokazują m.in., że żywienie małych dzieci pozostawia wiele do życzenia. Aż 88% dzieci po 1. roku życia otrzymuje za mało warzyw w codziennej diecie, porównywalny odsetek spożywa za mało mleka i produktów mlecznych, co przekłada się na powszechne niedobory m.in. wapnia, witaminy D czy potasu[2]” – dodaje Anna Sobolewska-Wawro.

Wskazówki na wagę zdrowia

Drogowskazem dla pracowników żłobków i przedszkoli w układaniu zbilansowanego jadłospisu są regularnie aktualizowane normy żywienia. Wskazówki ekspertów pomagają w komponowaniu prawidłowej diety, wspierającej wzrost i rozwój dzieci uczęszczających do placówek. Rodzice w domu również powinni kierować się zaleceniami specjalistów w dziedzinie żywienia, jednak mogą one być dla nich niezrozumiałe. Z pomocą przychodzi kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia) – pierwszy taki jednostronicowy dokument łączący zalecenia dotyczące żywienia dziecka od narodzin do 3. roku życia. Narzędzie, dostępne na www.1000dni.pl/kalendarz-zywienia, przypomina także o znaczeniu wody w diecie, suplementacji witaminą D czy o aktywności fizycznej.

Rzetelne źródła wiedzy to podstawa

Warto, aby rodzice brali czynny udział w życiu przedszkola czy żłobka – także jeśli chodzi o kwestie związane z żywieniem. Kalendarz żywienia w 1000 pierwszych dni jest świetnym narzędziem dla rodzica, przy czym pracownicy żłobków również mają dostęp do rzetelnej wiedzy. W odpowiedzi na aktualne potrzeby dyrektorów i intendentów odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach eksperci w tym zakresie podjęli się opracowania zbioru aktualnych zasad i praktycznych porad na temat organizacji prawidłowego żywienia dzieci w żłobkach. Poradnik „Żywienie dzieci w żłobkach. Praktyczne wprowadzenie aktualnych norm i zaleceń” zostanie dostarczony do każdego żłobka w Polsce – począwszy od czerwca 2018 r., można go również za darmo pobrać ze strony Stowarzyszenia „Zdrowe Pokolenia”. Rodzic może podpowiedzieć pracownikom placówki, że istnieje taka niezwykle pomocna publikacja i dlaczego warto z niej skorzystać. Poradnik objęty jest honorowym patronatem Głównego Inspektora Sanitarnego.

O tym trzeba pamiętać!

Z roku na rok widać korzystne zmiany, jakie zachodzą w menu polskich placówek – coraz więcej z nich wdraża najnowsze zalecenia żywieniowe, rezygnuje z dosalania i dosładzania potraw, korzysta z różnorodnych produktów. To ważne, bowiem młody organizm jest szczególnie narażony na skutki nieprawidłowego żywienia. Zbilansowany jadłospis jest podstawą jego prawidłowego rozwoju oraz ma wpływ na zdrowie – zarówno teraz, jak i w przyszłości. Warto pamiętać, że nawyki żywieniowe ukształtowane we wczesnym dzieciństwie, zwłaszcza w kluczowym okresie 1000 pierwszych dni, liczonym już od poczęcia, mają dużą szansę przetrwania do życia dorosłego. Właśnie dlatego tak duże znaczenie ma rola zarówno rodziców, jak i żłobków czy przedszkoli (a także współpraca między nimi), bowiem to dzięki nim u dziecka kształtują się przyzwyczajenia żywieniowe, które mają szansę być powielane na dalszych etapach.